Ταινία SOS, αλλά και χάδι για τα αδέσποτα
Κανένας από τους εκατοντάδες θεατές, που πλημμύρισαν τον «Δαναό 2» την περασμένη Κυριακή και θα τον ξαναπλημμυρίσουν, είμαστε σίγουροι, και την επόμενη (12/11, 4 μ.μ.), δεν θα έκανε στον σκηνοθέτη Μενέλαο Καραμαγγιώλη την ερώτηση «γιατί ασχολείστε με τα σκυλιά και όχι με τους ανθρώπους;», μια ερώτηση που ομολογεί ότι αρκετές φορές έχει ακούσει.
Ηταν όλοι τους, μικροί-μεγάλοι, παθιασμένοι με τα ζώα, κυρίως τα σκυλιά. Και το δικό του μοντέρνο, δυναμικό ντοκιμαντέρ «Greek Aninal Rescue», τα αδέσποτα, άρρωστα, τυραννισμένα σκυλιά της χώρας μας γενικά, αλλά ειδικότερα του Ασπρόπυργου, έχει σαν θέμα. Αλλο, αν, όπως λέει, «για μένα αυτή η ταινία δεν είναι μόνο για τα αδέσποτα σκυλιά, αλλά και για τους αδέσποτους πληθυσμούς μιας φρικτά υποβαθμισμένης και ξεχασμένης περιοχής, δέκα λεπτά από την Αθήνα».
Το «Greek Animal Rescue» ξεκίνησε από την ΕΡΤ, ένα από τα 12 ντοκιμαντέρ της σειράς του Μενέλαου Καραμαγγιώλη «Συναντήσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους», όλα με ήρωες «καταδικασμένους» και χωρίς ελπίδα, άνεργους, φυλακισμένους, πρόσφυγες, μετανάστες -ξένους και Ελληνες.
Αλλά τώρα, χάρη στη στήριξη του Ιδρύματος Ωνάση και του Cinedoc, κάνει αυτόνομο μια δεύτερη καριέρα, με απανωτές sold out προβολές (22 Νοεμβρίου, στην Ταινιοθήκη). Την ίδια στιγμή το διαδίκτυο του προσφέρει τη δυνατότητα για ένα άνοιγμα στο εξωτερικό, για μια διαδραστική επαφή με το κοινό, για μια δεύτερη, όχι καριέρα πια, αλλά προσφορά πολύτιμη για τα αδέσποτα της Ελλάδας.
Οι πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ είναι δυο ειδών. Βρετανοί φιλόζωοι, που από το 1989 συσπειρώθηκαν στην οργάνωση «Greek Animal Rescue» της Βέσνα Τζόουνς, και βάλθηκαν με πάθος και επιμονή να υιοθετούν και να μεταφέρουν στην Αγγλία αδέσποτα, άρρωστα πολλές φορές, σκυλάκια -οι Ελληνες, αντίθετα, συνήθως προτιμούν τα υγιή.
Και δικοί μας άνθρωποι, ηρωικοί εθελοντές, μέλη της ελληνικής οργάνωσης «Τα φαντάσματα του Ασπρόπυργου», που από τον Φεβρουάριο του 2012 έχουν αφιερωθεί στην περίθαλψη και φροντίδα των αδέσποτων ζώων της υποβαθμισμένης, επικίνδυνης, μέσα στην παραβατικότητα, την ερήμωση και την εξαθλίωση, περιοχής. Και στη μέση, ο ίδιος ο Καραμαγγιώλης με την κάμερά του, να καταγράφει επί τέσσερα χρόνια τις προσπάθειες και των δυο τους.
Η ταινία σοκάρει, αλλά δίνει και ελπίδα
■ Δύο ευτυχισμένες εικόνες ανάμεσα σε πολλές ανάλογες βρετανικές: ένα κυνηγιάρικο από την Ελλάδα με τρία πόδια τρέχει χαρούμενο στα πράσινα λιβάδια του Εσεξ. Η Βέσνα Τζόουνς, στον κήπο της στην Αγγλία, ανάμεσα σε δεκάδες σκυλιά με ελληνικά ονόματα -ένα το λένε Μήτσο.
Διηγείται στην κάμερα τη φρίκη που ένιωσε το 1987, όταν ήρθε με τον σύζυγό της διακοπές στην Ελλάδα, με το πλήθος των αδέσποτων, πεινασμένων, τραυματισμένων, άρρωστων σκυλιών, που αντίκριζε παντού. Τότε ήταν που αποφάσισε να δημιουργήσει ένα ταμείο και μια οργάνωση, που όχι μόνο θα μάζευε χρήματα, αλλά και θα ενημέρωνε, θα βοηθούσε όποιον ενδιαφερόταν να υιοθετήσει στην Αγγλία κάποιο σκυλάκι.
«Θα 'θελα να με θάψουν εδώ, στον κήπο μου, ανάμεσα στα σκυλιά μου», λέει στην κάμερα του Καραμαγγιώλη. Λίγο αργότερα, τον Μάιο του 2014, πέθανε στα 60 της χρόνια.
■ Μια σκληρή εικόνα, ανάμεσα σε πολλές ανάλογες, ελληνικές. Ενα σκυλάκι στον Ασπρόπυργο, σε εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο ανακύκλωσης, βρίσκεται παγιδευμένο κάτω από κοντέινερ και χρειάζονται πολλές ώρες τα «Φαντάσματα του Ασπρόπυργου» για να το βγάλουν, να διαπιστώσουν ότι είναι σε άθλια κατάσταση, ότι το σκοινί που του είχαν περάσει στον λαιμό όταν ήταν κουτάβι, έχει χωθεί βαθιά στο δέρμα του.
Καμμένα, δαρμένα, σκελετωμένα από την πείνα σκυλιά, αλλά και παράνομα κυνοτροφεία εναλλάσσονται στην οθόνη, ενώ οι εθελοντές δίνουν τον αγώνα τους.
Ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης δεν κρύβει ότι συχνά, όλα αυτά τα χρόνια, σκέφτηκε να εγκαταλείψει την ταινία. Οι δυσκολίες πολλές. «Συνάντησα ακόμα και καχυποψία για τις υιοθεσίες ζώων στο εξωτερικό, πολλοί έλεγαν ότι τα παίρνουν για να τους κάνουν πειράματα!
Από την άλλη, οι κάτοικοι της περιοχής είναι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως Ρομά σε καταυλισμούς. Πώς να τολμήσεις να εμφανιστείς μπροστά τους με κάμερα, έστω κι αν το ενδιαφέρον σου είναι τα αδέσποτα σκυλιά και οι προσπάθειες των εθελοντών, που χωρίς πολλά μέσα και χρήματα, ξεκινούν σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο για να σώσουν και να περιθάλψουν ένα ελάχιστο μόνο ποσοστό από τα παρατημένα σκυλιά;», λέει.
«Αλλά θέλω να πιστεύω ότι ίσως όλο κάτι να μένει και στους ανθρώπους που ζουν εκεί, κυρίως τα παιδιά. Μια άλλη ματιά, σεβασμού και έγνοιας, πάνω στα αδέσποτα».
Το «Greek Animal Rescue» τον απασχολεί ακόμα, δεν σταμάτησε ποτέ να τραβάει υλικό από τον Ασπρόπυργο. Θα ανεβεί στη διαδραστική, διαδικτυακή πλατφόρμα, που κατασκευάζεται στο Αμστερνταμ από την πρωτοπόρο εταιρεία Submarine, χάρη στην οικονομική στήριξη του Ιδρύματος.
Σ' αυτή, άνθρωποι από όλη την Ευρώπη θα μπορούν να συμμετέχουν στη διάσωση και περίθαλψη των αδέσποτων, θα ανεβάζουν πληροφορίες και ιστορίες. Γιατί οι ταινίες, στις οποίες πιστεύει ο καλός σκηνοθέτης, δεν τελειώνουν σε μια μικρή ή μεγάλη οθόνη. Απλώνονται και επηρεάζουν την κοινωνία.
► Info: Τα «Φαντάσματα του Ασπρόπυργου» έχουν σελίδα στο FB (https://www.facebook.com/Fantasmata.Aspropyrgou/) για όσους ενδιαφέρονται να συμπαρασταθούν στον αγώνα τους.